کمک علم به صنعت برای افزایش کارایی سیستم‌های صنعتی
به گزارش روابط عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، تلاش محققان همواره بر کاهش مشکلات صنعت، نتایج خوبی داشته و موجب پیشرفت در هر دو زمینه علم و صنعت شده است. بنیاد ملی علم ایران هم به دلیل اهمیت این موضوع از طرح‌های تحقیقاتی در این زمینه حمایت می‌کند.
« استراتژی‌های نگهداری بهینه برای سیستم‌های منسجم تحت ضمانت» عنوان طرح پژوهشی مهدی توانگر دانشیار دانشگاه اصفهان است که با حمایت بنیاد ملی علم ایران به انجام رسانده است.
توانگر با مدرک دکتری تخصصی آمار از دانشگاه اصفهان درباره این طرح توضیح داد: امروزه پیشرفت فناوری و استفاده از دستاورد‌های صنعتی، رقابت شدیدی بین تولیدکنندگان برای ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا ایجاد کرده است. با توجه به این موضوع، تولیدکنندگان برای کسب موفقیت در این رقابت نیاز به ارتقاء عملکرد و افزودن بر میزان اعتماد در رابطه با محصولات خود دارند، به گونه‌ای که آن محصول در طول زمان کارکرد، وظیفه خود را به نحو مطلوب انجام دهد.
وی افزود: در سال‌های اخیر نظریه قابلیت اعتماد به عنوان یک ابزار قدرتمند در توسعه علوم مهندسی و فناوری مورد توجه قرار گرفته است. از جمله مباحثی که در نظریه قابلیت اعتماد اهمیت دارد، موضوع تعمیر و نگهداری بهینه سیستم‌هاست.
این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: ما همواره با سیستم‌ها و دستگاه‌های زیادی در حوزه‌های مختلف صنعت و فناوری مانند قطعات الکتریکی، تجهیزات پزشکی، سیستم‌های هواپیمایی، کشتی‌ها، خطوط تولید کارخانه‌ها، نیروگاه‌ها و سیستم‌های ارتباطی مخابراتی سر و کار داریم که اغلب این سیستم‌ها در طی زمان به دلیل عوامل مختلف مانند فرسایش، استهلاک یا ورود شوک‌ها، به مرور دچار فرسودگی می‌شوند و در معرض خراب شدن قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: شکست این سیستم‌ها ممکن است به‌صورت ناگهانی باشد یا ممکن است هنگامی رخ دهد که سطح فرسایش از آستانه بحرانی عبور کند. اغلب دستگاه‌ها و تجهیزات پیشرفته از نوع تعمیرپذیر هستند؛ یعنی در صورت از کارافتادگی می‌توان آن‌ها را در فرایندی مشخص، دوباره به شرایط مطلوب کارکرد بازگرداند.
توانگر اضافه کرد: شکست ناگهانی سیستم ممکن است باعث تحمیل هزینه‌های قابل توجه به کاربران شود. صرف‌نظر از این هزینه‌ها، شکست سیستم‌های مهمی که به طور مثال در نیروگاه‌های هسته‌ای، کارخانه‌های شیمیایی یا مرکز کنترل قطار‌ها و هواپیما‌ها فعالیت می‌کنند، ممکن است زیان‌های جبران ناپذیری مانند بیماری و مرگ و میر انسان‌ها، از بین رفتن تأسیسات و تجهیزات مهم و آسیب دیدن محیط زیست را به دنبال داشته باشد.
وی تأکید کرد: یکی از اهداف این پژوهش ارائه استراتژی‌های جدید تعمیر و نگهداری برای سیستم‌های چندمؤلفه‌ای دارای ضمانت با تأکید بر اجرای راهکار نگهداری بر روی مؤلفه‌هاست که در این استراتژی‌ها، زمان بهینه انجام تعمیر پیش‌گیرانه تعیین می‌شود.
وی تصریح کرد: این تعمیر در زمان مشخص و ازپیش‌تعیین‌شده به‌منظور کاهش احتمال شکست ناگهانی سیستم انجام می‌شود. در این شرایط، با در نظر گرفتن هزینه تعمیر و نگهداری هر مؤلفه، یک تابع هزینه برای نگهداری کل سیستم در هر دوره تجدید تعریف می‌کنیم و زمان تعمیر پیش‌گیرانه را به گونه‌ای می‌یابیم که این تابع را مینیمم کند.
توانگر درباره مشکلات انجام این طرح خاطر نشان کرد: به دلیل آنکه این طرح با فرصت مطالعاتی خارج از کشور هم‌زمان شد، فرایند تحقیق اندکی به طول انجامید، وگرنه برای انجام این طرح با مشکل خاصی مواجه نشدم.
سروش
ایتا