برنامه حمایت از پژوهش‌‌ عمیق شرکت‌های دانش‌بنیان

معرفی برنامه

بنیاد ملی علم ایران در نظر دارد که از طرح‌های پژوهشی شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به عرصه انجام پژوهش‌های عمیق حمایت ‌کند. پژوهش عمیق، پژوهشی است که سعی می‌کند با رصد تحولات فناوری دنیا و نیازهای داخل، زمینه را برای خلق محصولات نسل جدید و بعدی فراهم نموده و رقابت‌پذیری شرکت‌های داخلی را در برابر رقبای بین‌المللی افزایش دهد. قلمروی پژوهش عمیق در میان انواع مختلف آن، شامل پژوهش پایه هدفمند (Oriented Basic Research) و پژوهش کاربردی (Applied Research) و شامل سطح بلوغ فناوری ۱ تا ۵ است. در زیست‌بوم علم و فناوری کشور، معمولاً از آن دسته از محصولات شرکت‌ها حمایت می‌شود که مراحل اولیه بلوغ را طی کرده و در حال ورود به بازار هستند؛ درصورتی‌که شناخت آینده بازار و پژوهش در مورد محصولات متفاوت با امروز، کاری مهم و پرریسک در زنجیره است. بنیاد در مقایسه با سایر ارکان علم و فناوری که هدف آن‌ها، حمایت از شرکت‌ها در انتهای زنجیره و نزدیک به محصول و بازار است در ابتدای زنجیره و به‌عنوان حامی پژوهش‌های عمیق عمل می‌کند و سایر نهادهای حمایتی زیست بوم، با حمایت‌های تکمیلی خود، راه ورود محصولات جدید به بازار را هموار می‌نمایند.

این برنامه با پوشش ریسک خود باعث می‌شود که محصولات پیچیده نسل بعدی و دارای نوآوری بالا توسط شرکت‌های رده‌بالای دانش‌بنیان، وارد بازار داخلی و خارجی(صادرات) شوند و نوآوری در آن شرکت‌ها تداوم یابد. هدف نهایی این برنامه افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌های دانش‌بنیان در رقابت با محصولات خارجی است و اهداف عملیاتی این برنامه که به‌واسطۀ پوشش ریسک انجام می‌شود عبارتند از:

  •  تولید محصولات فناورانه نسل بعدی؛
  •  تداوم نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان؛
  •  افزایش محصولات پیچیده دانش‌بنیان؛
  •  افزایش همکاری دانشگاه با صنعت.

بنابراین برنامه حمایت از پژوهش عمیق شرکت‌های دانش‌بنیان با هدف پوشش ریسک آن شرکت‌ها و تشویق آن‌ها به سمت تداوم نوآوری و ایجاد محصولات آینده‌نگرانه تدوین و اجرا می‌شود. در این برنامه، ابتدا و در طی فراخوانی از شرکت‌ها خواسته می‌شود تا نیازهای پژوهشی خود را طبق شیوه‌نامه اجرایی و از طریق سامانه کایپر مطرح کرده و پس از بررسی، ارزیابی و تأیید فراخوان می‌شوند. مخاطب این فراخوان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها هستند و این افراد می‌توانند متناسب با نیاز فراخوان شده و از طریق فرمت موجود در سایت، پیشنهاده خود را ارسال نمایند. در این فراخوان‌ها تا ۸۰ درصد از هزینه طرح مصوب بوسیله بنیاد و مابقی آن بوسیله شرکت متقاضی داده می‌شود و سقف کمک‌هزینه بلاعوض در هر فراخوان تغییر می‌یابد.

مصادیق هزینه‌کردها در این برنامه که کمک‌هزینه‌ها به آن‌ها تخصیص می‌یابد عبارتنداز:

  • حق‌التحقیق نیروی انسانی؛
  • خدمات آزمایشگاهی؛
  • مواد اولیه.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد این برنامه پیوست مصوب را مطالعه فرمایید.

آخرین وضعیت

اولین فراخوان این برنامه در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲‬ منتشر و ۵۵ تقاضای پژوهشی دریافت شدند. ۷۱ مورد از این تقاضاها پس از ارزیابی بوسیله بنیاد مورد تأیید قرار گرفته و فراخوان شدند.

۰۸ پروپوزال از دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور برای حل این نیازهای پژوهشی تأیید شده، اعلام آمادگی کردند که در یک فرآیند چندماهه از بهمن ۱۴۰۲‬ تا اردیبهشت ۱۴۰۳‬ مورد ارزیابی قرار گرفتند.

عناوین پروژه‌های تأیید شده در جدول زیر نشان داده شده است. در شرایط فعلی نزدیک به ۲ میلیارد تومان قرارداد منعقد شده و ۶ میلیارد تومان دیگر در حال انعقاد است؛ قرار است رقم حجم این قراردادها تا پایان نیمه اول سال به ۰۲ میلیارد تومان برسد.

سوالات پرتکرار برنامه حمایت از پژوهش عمیق شرکت‌های دانش‌بنیان

خیر،پروپزال‌های ارائه شده الزاما باید از سوی هیئت‌علمی باشد و قرارداد نیز با هیئت‌علمی منعقد می‌شود ، در صورت ادعای دانشگاه نسبت به وجود حق مادی ومعنوی در قرارداد هیئت‌علمی موظف به توافق و اخذ رضایت از دانشگاه می‌باشد.

خیر ، به دلیل وجود تعارض منافع ونبود زیرساخت مناسب در سطح کشور برای بررسی سطح بلوغ فناوری وشفافیت نیاز در شرکتهای دانش‌بنیان این روند مورد قبول بنیاد ملی علم نمی‌باشد.

شرکت یک نماینده برای ثبت نام انتخاب می‌کند این فرد به عنوان رابط بین شرکت با بنیاد تا پایان پروژه خواهد بود. این فرد اطلاعات مربوط به خود و تقاضای پژوهشی را وارد می‌کند. در نهایت شرکت باید در قالب معرفی‌نامه‌ای این فرد را به بنیاد معرفی کند.

زمانی که یک تقاضای پژوهشی توسط یک شرکت ارایه شود و چالش محرمانگی نداشته باشد یکم عجیب نیست به نظرتون؟ طبعا هر پژوهشی برای یک شرکت چالش محرمانگی دارد حتی اعلام عمومی یک موضوع پژوهشی هم مخاطرات خاص خود را برای شرکت‌ها دارد.

چالش اصلی عدم امکان حمایت از R&D داخلی شرکت ها و امکان نظارت بر آنها در فرآیند انتقال دانش است چون به هیچ نوعی نمی شود اثبات کرد دانش فنی در شرکت موجود است یا خیر! به همین علت بحث برون سپاری به عنوان خط قرمز در نظر گرفته شده است و شرکت ها بایستی با در نظر گرفتن این موضوع نیازهای خود را طوری اظهار کنند که محرمانگی نداشته باشد و یا نیازهای غیرمحرمانه خود را ثبت نمایند.

پس از انتشار هر فراخوان لازم است به سامانه کایپر مراجعه و پس از ثبت‌نام، از طریق پژوهشگر/ متقاضی وارد شوند. پس از ورود به سامانه وارد بخش «ارسال طرح جدید» شده و ثبت درخواست پیشنهاده (RFP) شرکت‌های دانش‌بنیان را انتخاب نمایید.

هر عددی که در شورای علمی بنیاد تصویب شود مبنای محاسبه قرار می‌گیرد. برای مثال اگر 2.4 میلیارد تومان برای یک پروژه تصویب شود و اگر قرار باشد 75 درصد آن توسط بنیاد و 25 درصد آن توسط شرکت تأمین شود در این حالت، 600 میلیون آن بوسیله شرکت و 1.8 میلیارد آن بوسیله بنیاد تأمین می‌شود.

سهم شرکت حداقل 20 درصد (یعنی مطابق تشخیص و تصویب شورای علمی بنیاد می‌تواند بیشتر از 20 درصد هم باشد) و سهم بنیاد حداکثر 80 درصد (یعنی مطابق تشخیص و تصویب شورای علمی می‌تواند کم‌تر از 80 درصد باشد) است. حداکثر میزان حمایت بنیاد در فراخوان دوم (خرداد 1403)، 2.5 میلیارد تومان است.

خیر. پس از ارزیابی و در صورت تأیید و تصویب، تقاضای پژوهشی شرکت فراخوان شده و پروپوزال از اعضای هیئت علمی مورد تأیید دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی دریافت می‌شود. پروپوزالی که در فرآیند ارزیابی تأیید و انتخاب شود کمک‌هزینه به آن تعلق می‌گیرد.

خیر. شرکت‌ها باید مورد تأیید معاونت علمی باشند در غیر این‌صورت تقاضای پژوهشی ثبت شده بررسی نخواهد شد.

آخرین وضعیت- ۸ خرداد ۱۴۰۳

تعداد پروپوزال‌های دریافتی

تقاضاهای پژوهشی تأیید شده در فراخوان اول برنامه حمایت از پژوهش عمیق شرکت‌های دانش‌بنیان

در حال تعیین تکلیف

۴

ساخت پوشش جهت سطوح خارجی لوله های مدفون بر پایه رزین های پلی یورتان و اپوکسی

در حال تعیین تکلیف

۶

طراحی و پیاده‌سازی زیرساخت تعاملی مدل‌های زبانی

در حال تعیین تکلیف

۱۱

تولید کیت جداسازی سلول با نانوذرات مغناطیسی

در حال تعیین تکلیف

۸

موقعیت‌یابی کاربردی و ناوبری هوشمند در ویلچر برقی و موبایل ربات ها

در حال تعیین تکلیف

۱۰

ساخت سیستم پایش وضعیت و تشخیص خطای موتورهای الکتریکی صنعتی

پروپوزال منتخب مشخص شده است

۶

توسعه روش نوین استعدادیابی ورزشی فرادقیق شخص محور مبتنی بر اطلاعات ژنومیکس

در حال تعیین تکلیف

۴

ساخت تراشه ریزسیال مخصوص انتخاب اسپرم جهت استفاده در درمان زوج های نابارور، برپایه باند شدن اسپرم به پروتئین های زوناپلوسیدا

عدم پاسخ شرکت

۷

توسعه‌ی عامل هوشمند

در حال عقد قرارداد

۱

تولید نرم افزار تصحیحات شبکه ای ماهواره ای موقعیت یابی دقیق

رد شده است

۱

پیاده‌سازی توابع «پردازشگر توپولوژی شبکه (DTP)» و «مکان‌یابی و ایزوله‌کردن خطا و بازیابی سرویس

قرارداد منعقد شده است

۳

طراحی و ساخت برد الکترونیکی و نمونه اولیه دستگاه ارزیابی ترکیب بدنی

انصراف داده شده است

۳

پژوهش عمیق طراحی جزئیات پلتفرم پول دیجیتال چندگانه بانک مرکزی

در حال عقد قرارداد

۱

تولید دانش فنی ایجاد پوشش پیشرفته سد حرارتی (TBC) شامل MCrAlY و YSZ بر پره‌های توربین گازی با روش EBPVD و فناوری تولید صنعتی مواد اولیه آن (اینگات) با خلوص تجاری

در حال عقد قرارداد

۱۲

بازیافت لیتیوم، نیکل، کبالت و منگنز از باتریهای لیتیومی فرسوده در مقیاس پایلوت

در حال فراخوان

تولید مواد اولیه کلیدی دی متیل دی کلروسیلان

در حال نهایی‌سازی تقاضانامه

۰

طراحی و توسعه برد AHRS و نرم افزار مربوطه برای استفاده در سامانه موبایل مپینگ زمینی و هوایی

پروپوزال منتخب مشخص شده است

۳

تولید محصول بنزوئیل پروکساید پودری (فاز آلی)

تعداد پروپوزال‌های تأیید شده: ۱۷ (قرارداد شده: ۱، در حال قرارداد: ۳، در حال تعیین تکلیف: ۱۱، در حال فراخوان: ۲)، رد شده: ۶۳

۸۰

مجموع