بررسی زنان از نگاه زنان

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، داستان‌ها جز جداناشدنی از جامعه هستند که می‌توان ردپای آن را در جای جای زندگی افراد دید. بررسی این شکل از ادبیات، توسط محققان انجام می‌شود و بنیاد ملی علم ایران هم از طرح‌های تحقیقاتی در این زمینه حمایت می‌کند.

«زنان از نگاه زنان؛ مطالعه مسائل و دغدغه‌های زنان در ۵۰ سال ادبیات داستانی ایران از ۱۳۴۸ تا ۱۳۹۸، با تکیه بر رمان‌های شش نویسنده زن ایرانی» عنوان طرح پسادکتری سمیه شرونی است که با راهنمایی محمد پارسانسب در حال اجراست و بنیاد ملی علم ایران هم از این طرح حمایت می‌کند.

شرونی با مدرک دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی درباره این طرح توضیح داد: رمان تنها حوزه‌ای از آفرینش ادبی است که نه همچون علوم اجتماعی و فلسفه آلوده تعقل شده و نه مانند شعر و افسانه، حیاتی مستقل از زندگی عملی روزمره انسان دارد. بر همین اساس برای بازنمایی زندگی انسان معاصر بیشترین ظرفیت را داراست.

وی در ادامه بیان کرد: ادبیات داستانی که بخش مهم و قابل توجهی از ادبیات را به خود اختصاص داده است، بستر مناسبی را برای نشان دادن نگرش‌های نویسندگان نسبت به محیط و اجتماع فراهم می‌کند. ادبیات داستانی زنان نیز که زیر مجموعه ادبیات داستانی است در دهه‌های اخیر رشد و پیشرفت فراوانی داشته است؛ به گونه‌ای که امروزه زنان رمان‌نویس تازه کار بسیاری در این عرصه به فعالیت مشغولند و تعدادی از آن‌ها هنوز آن‌گونه که باید شناخته شده نیستند.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: آنچه که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است، ۱۷ رمان از ۱۰ نویسنده تأثیرگذار زن در طول ۵۰ سال ادبیات داستانی فارسی است که به ترتیب زمانی مورد مطالعه قرار گرفته و سیر دغدغه‌های زنان نویسنده که در رفتار و گفتار شخصیت‌های زن این داستان‌ها متجلی است، نشان داده می‌شود.

وی تصریح کرد: بررسی میزان بهره‌مندی زنان از سرمایه‌ها و بررسی نتیجه تلاش‌های آنان برای دست‌یابی به سرمایه‌ها از طریق منازعه آنان در میدان‌های مختلف منعکس کننده اوضاع اجتماعی و فضای فرهنگی جامعه ایرانی در دوره‌های مختلف است. همچنین در این پژوهش، موقعیت شخصیت‌های زن در این داستان‌ها در میدان‌های مختلف بررسی شده و ساختارهای کنش آنان با در نظرگرفتن عادت‌واره‌ها توضیح داده می‌شود.

شرونی ادامه داد: همان‌طور که می دانید، اهمیت و ضرورت پرداختن به مطالعات زنان و بررسی مسائل ایشان به صورت ریشه‌ای و تاریخی و تبارشناسانه در این برهه خاص دو چندان است؛ چرا که داستان‌های زنان به طور معمول بازتاب نگرانی‌ها و مسائلی است که زنان این سرزمین در دوره‌های مختلف درگیر آن بوده‌اند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این طرح هنوز در مراحل اولیه قرار دارد اما مهمترین دستاورد آن، مقایسه ادوار مختلف تاریخی و نقش زنان است.