پیدا کردن روش‌هایی برای جلوگیری از تغییر کاربری اراضی و حفظ محیط‌زیست

به گزارش روابط عمومی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور (INSF) ، حفظ محیط زیست از اولویت‌های کشور در برنامه‌ریزی و مدیریت محسوب می‌شود و صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور هم از طرح‌هایی با این موضوع حمایت می‌کند.

تدوین رهیافت برنامه‌ریزی کاربری زمین بر مبنای مفهوم امنیت اکولوژیکی عنوان طرحی است که یاسر معرب، با راهنمایی اساتید اسماعیل صالحی و محمدجواد امیری توانسته به اتمام برساند و در این زمینه از حمایت‌های صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور نیز بهره برده است.

وی در ابتدا درباره چگونگی شکل‌گیری ایده بررسی این موضوع گفت: به‌طورقطع انسان‌ها با چالش‌های بی‌سابقه و زیادی در عرصه‌های محیط زیستی مواجه هستند و صاحب‌نظران معتقدند که فشار اقتصادی بر منابع طبیعی بیش از قبل، روبه‌افزایش است. افزایش بی‌شمار جمعیت به همراه الگوی مصرف ناپایدار منابع، فشار زیادی را بر منابع ضروری نظیر زمین، آب و انرژی می‌آورد.

وی ادامه داد: اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که مسئله و معضل شهرنشینی و تغییرات ساختاری پوشش زمین‌ها و کاربری آن‌ها مطرح می‌شود. به همین دلیل در سال‌های اخیر مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده؛ اما به‌خاطر پیچیدگی زیاد موضوع، این تحقیقات هنوز جای پیشرفت دارند و همچنان به یک چارچوب جامع نیاز داریم.

معرب در ادامه توضیح داد: در این تحقیق پا را فراتر از مطالعات عادی گذاشتیم و به طور جامع به دنبال بررسی و ارزیابی امنیت اکولوژیکی در دوره‌های مختلف زمانی بودیم تا در کنار بررسی روند گذشته تاکنون، پیش‌بینی برای آینده نیز داشته باشیم.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در همین راستا هدف اصلی این پژوهش را توسعه زنجیره فرآیندی برای بررسی اکولوژی سیمای سرزمین و خدمات اکوسیستمی در شهر‌ها قرار دادیم تا امنیت اکولوژیکی شهر‌ها با استفاده از مدل‌های ریاضی و جغرافیایی، نظارت، تجزیه‌وتحلیل و پیش‌بینی شود.

وی تصریح کرد: یکی از موضوعاتی که ما با آن مواجه شدیم، تغییرات ساختاری پوشش کاربری زمین توسط انسان به دلیل نیاز به تولید غذا، ایجاد سرپناه و توسعه اقتصادی و صنعتی است که باعث تغییر اکوسیستم شده است. این چالش اساسی در منطقه لواسانات نیز مشاهده شده و تغییر کاربری اراضی در آنجا به چشم می‌خورد. با توجه به آب‌وهوای مطلوب این منطقه و اراضی در دسترس و البته نزدیک به تهران، افراد تمایل زیادی به سکونت در این منطقه پیدا کردند و شاهد تغییرات کاربری اراضی این منطقه هستیم.

معرب در ادامه افزود: به همین دلیل در این تحقیق به دنبال تدوین رهیافت برنامه‌ریزی کاربری زمین بر مبنای مفهوم امنیت اکولوژیکی، تدوین چهارچوب نظری امنیت اکولوژیکی، تعیین رابطه تغییرات کاربری اراضی و امنیت اکولوژیکی و تعیین شاخص‌های مؤثر در تعیین امنیت اکولوژیکی بودیم تا برنامه‌ریزی مفیدی در خصوص کاربری اراضی شهری با درنظرگرفتن معیار‌های امنیت اکولوژیکی انجام شود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: در این تحقیق، تلاش کردیم تا مسائل را به طور کاربردی بیان و به دنبال راه‌حل آن باشیم؛ اما مشکلاتی گریبان‌گیرمان بود چرا که دسترسی به عکس‌های ماهواره‌ای محدود است و تعدادی از عکس‌های مورد نیاز را باید خریداری می‌کردیم و این امر موجب تحمیل هزینه‌های گزافی حین انجام طرح شده بود.

‌