بررسی کشت گیاهان دارویی

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، علم کشاورزی از دیرباز مورد توجه اقشار مختلف جامعه بوده و محققان و بنیاد ملی علم ایران هم به سبب اهمیت این موضوع همواره تحقیق و حمایت از این حوزه را در اولویت قرار داده‌اند.

«معرفی جمعیت غنی از گلابریدین از جمعیت‌های کشت شده شیرین‌بیان ایران و تکثیر انبوه درون شیشه‌ای آن برای تجاری‌سازی در سیستم‌های کشت» عنوان طرح پسادکتری حسن اسماعیلی است که با راهنمایی محمد حسین میرجلیلی و حمایت بنیاد ملی علم ایران به پایان رسیده است.

اسماعیلی با مدرک دکتری تخصصی مهندسی کشاورزی - علوم باغبانی گیاهان دارویی، ادویه‌ای و نوشابه‌ای از دانشگاه شیراز درباره این طرح توضیح داد: از قرن‌ها پیش، انسان‌ها به موازات تلاش برای تهیه غذا و پوشاک، به حفظ سلامتی خود نیز می‌اندیشیدند؛ به‌طوریکه از مواد موجود در پیکره گیاهان موسوم به "دارویی" به عنوان ابزاری مؤثر در التیام بیماری‌ها استفاده کرده‌اند.

وی افزود: بنابراین‌اندیشه و تفکر تأمین سلامتی و یافتن روش‌هایی برای سالم زیستن و رفع ناراحتی‌های بدن با استفاده از رستنی‌ها و گیاهان، در ردیف اولین جرقه‌های فکر انسان بوده است.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: با صنعتی شدن جوامع جهانی، فناوری روبه‌رشد انسان و در رقابت با طبیعت، بشر توانست باب تازه‌ای در درمان بیماری‌های متنوع جسمی و روحی خود بگشاید. ساخت دارو‌های شیمیایی با اثرات سریع و کارآمد در اوایل قرن بیستم، انقلاب بزرگی در تأمین سلامت جامعه جهانی به‌شمار می‌آید و کنترل بسیاری از بیماری‌های کشنده از جمله دستاورد‌های آن است.

وی تصریح کرد: به‌تدریج، بروز اثرات جانبی خطرناک و مخرب در استفاده از این دارو‌ها بر سلامتی انسان‌ها، ارمغانی بود که در فناوری منهای طبیعت حاصل شد. در این پژوهش و با توجه به ارزیابی‌های اولیه انجام شده روی جمعیت‌های طبیعی شیرین‌بیان، جمعیت‌های دارای مقادیر بالای گلابریدین از طبیعت جمع‌آوری و در مزرعه گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی کشت داده شد و مقدار گلابریدین و سایر فلاونوئید‌ها در اندام هوایی و زیرزمینی آن‌ها اندازه‌گیری و با جمعیت‌های وحشی مقایسه شد.

اسماعیلی تأکید کرد: در پایان پژوهش جمعیت‌های شیرین‌بیان غنی از گلابریدین و گلیسیریزیک اسید شناسایی شدند. همچنین بهینه‌ترین محیط کشت و مناسب‌ترین تنظیم‌کننده‌های رشد جهت کشت درون شیشه‌ای و تکثیر انبوه جمعیت‌های غنی از این دو ترکیب ارزشمند دارویی معرفی شد.

اسماعیلی تأکید کرد: با توجه به اثرات بیولوژیکی جالب توجه شیرین‌بیان به‌ویژه اثرات مرتبط با ترکیبات فلاونوئیدی از جمله گلابریدین، محققین معتقدند که این گیاه از گیاهان بسیار مهم مورد توجه در سال‌های آتی خواهد بود.

وی در پایان خاطر نشان کرد: با توجه به غلظت کم گلابریدین در مواد گیاهی شیرین‌بیان، مطالعه برای تولید این ترکیب با استفاده از روش‌های بیوتکنولوژیکی اعم از کشت سلول و ریشه مویینه بسیار ضروری است.