تلاش برای احیای هنر و ادبیات ایرانی

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، هنر و ادبیات دو بال آراسته به ذوق و زیبایی علم هستند و محققان ایرانی، همواره به تحقیق و بررسی پیرامون این دو موضوع پرداخته اند.

«واژه‌شناسی هنرهای اصیل و بومی شهر شیراز» عنوان طرحی است که ساسان سامانیان استادیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز با حمایت بنیاد ملی علم ایران به اتمام رسانده است.

سامانیان مدرک کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی خود را در رشته مرمت اشیا فرهنگی و تاریخی از دانشگاه هنر اصفهان دریافت نموده است و هم‌اکنون نیز در دانشگاه شیراز به عنوان عضو هیئت‌علمی همکاری می‌کند.

وی درباره این طرح گفت: هنرهای سنتی، مجموعه هنرهای اصیل، بومی و مردمی هر کشور است که ریشه‌های عمیق و استوار در اعتقادات و باورها، آداب، عادات، رسوم، سنن و در مجموع فرهنگ معنوی جامعه دارد. گروهی از هنرهای پرسابقه کشورمان نظیر صنایع‌دستی، خط و خوشنویسی، معماری سنتی، موسیقی سنتی، نمایش‌های سنتی نظیر تعزیه و لباس‌های سنتی، هنر سنتی را شامل می‌شود که هر یک برای خود جایگاه خاص و ویژه‌ای داشته و دارند و در طول تاریخ با تحولات و فراز و فرودهای متعددی رو به رو بوده‌اند.

این محقق و پژوهشگر افزود: در حال حاضر هم تبلور عینی فرهنگ و هنر اصیل و پرمایه ایران همین هنرها هستند و بدون شک صنایع‌دستی، شاخص‌ترین هنر سنتی ایران است. از زمان‌های بسیار دور صنایع‌دستی از جمله هنرهای اصیل و بومی استان فارس و شهر شیراز و یکی از مظاهر فرهنگی و هنری محسوب می‌شود و نظر به اینکه هر فرآورده دستی بازگوکننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی محل تولید است می‌تواند هم عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن به حساب آید، هم به جلب و جذب گردشگران کمک کند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر واژه‌های اصیل و سنتی شهر شیراز در حال فراموشی است که با انجام این طرح پژوهشی مجموعه‌ای از واژه‌های هنرهای بومی شهر شیراز به صورت مکتوب و در قالب دایرة‌المعارف گردآوری و نگهداری شده است که موجب احیای دوباره این واژه‌ها و هنرهای مرتبط با آن‌ها و همچنین موجب انتقال به نسل آینده می‌شود.

سامانیان در ادامه بیان کرد: این تحقیق موجب ایجاد دایرة‌المعارفی کامل و جامع از همه واژگان اصیل و بومی هنرهای دستی و سنتی شهر شیراز و استان فارس و در حقیقت ایران؛ شده است چرا که استان فارس و شهر شیراز با قدمتی طولانی توانسته‌اند همه هنرهای اصیل این مرزوبوم را در خود پرورش دهند.

وی در ادامه گفت: انجام این طرح برای شناخت بیشتر هنرهای سنتی شهر شیراز و به کارگیری دوباره الفاظ و واژگانی که ریشه در فرهنگ اصیل این شهر دارد، اهمیت ویژه‌ای داشت.

سامانیان در پایان خاطر نشان کرد: از آنجا که در کشور بازارها و شغل‌های سنتی در حال از بین رفتن است و دیگر منبت یا خاتم اصیل نداریم و البته کپی‌های چینی و خارجی این هنرها به کشور ورود پیدا کرده است، ضرورت انجام چنین تحقیقی احساس می‌شد. متاسفانه ۸۰ درصد افرادی که با آن‌ها مصاحبه داشتم، چشمانی محزون و غمبار داشتند و حسرت گذشته‌ها را می‌خوردند؛ به همین دلیل به دنبال انجام این تحقیق و استفاده از نتایج آن در تدریس دانشگاهی بودم که خوشبختانه این نتیجه حاصل شد.