تلاش محققان برای جلوگیری از خونریزی شدید در حوادث

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، برطرف‌کردن مشکلات ناشی از بیماری‌های مختلف، از جمله اهدافی است که محققان در سایر رشته‌ها نظیر شیمی و زیست دنبال می‌کنند. ازاین‌رو، طرح‌های تحقیقاتی زیادی در این حوزه وجود دارد که بنیاد ملی علم ایران نیز از آن‌ها حمایت می‌کند.

«تهیه فراورده‌ای برای بندآوردن سریع خونریزی و برقراری هموستاز» عنوان طرح سارا درخشان است که در قالب پسادکتری با راهنمایی امیر کیانی به انجام رسانده و بنیاد ملی علم ایران هم از این طرح حمایت کرده است.

درخشان که از مقطع کارشناسی تا دکتری تخصصی خود را در رشته زیست‌شناسی - زیست‌شناسی علوم سلولی و مولکولی در دانشگاه رازی گذرانده است، درباره این طرح توضیح داد: همان طور که می‌دانید هنگام خونریزی خارج از کنترل و مزمن، روند لخته‌سازی طبیعی بدن قادر نیست به تنهایی هموستاز را برقرار کند. خونریزی از کنترل خارج‌شده به سبب تروما یا جراحی‌ها نیز می‌تواند منجر به مرگ فرد شود.

وی ادامه داد: همچنین، خونریزی بیش از حد نیز موجب ازبین‌رفتن همودینامیک شده و فرد به پیوند خون نیاز پیدا می‌کند. علاوه بر این، زمان عمل جراحی هم طولانی‌تر می‌شود. دراین مرحله، به عوامل کمکی خارجی نیاز است که به آن‌ها هموستاتیک می‌گویند.

این محقق و پژوهشگر اضافه کرد: مسلماً هدف اصلی در شرایطی که بیمار تروما و خونریزی متعاقب آن را تجربه کرده است، باید برقراری سریع هموستاز باشد، که عمدتاً به صورت موضعی است.

وی در تعریف هموستاز موضعی گفت: هموستاز موضعی روندی است که به صورت موضعی خونریزی از عروق آسیب دیده را متوقف می‌کند. عوامل هموستاتیک می‌توانند نقش بسیار مهمی در کنترل خونریزی ناشی از وضعیت‌های ترومایی داشته باشند و مشکلات ناشی از آن، به ویژه مرگ و میر را کاهش دهند.

درخشان در ادامه بیان کرد: علی‌رغم پیشرفت‌های زیادی که طی سال‌های اخیر در این زمینه وجود داشته است، محصولات چندان مؤثری، معرفی نشده‌اند و درمورد اثرات جانبی و ایمن‌بودن آن‌ها نیز مطالعات گسترده صورت نگرفته است. با این وجود از ویژگی‌های یک محصول هموستاتیک خوب می‌توان به بالا بودن میزان موفقیت در عملکرد، سهولت استفاده، شرایط نگهداری سهل‌الوصول، قیمت مناسب و روش تهیه و تولید آسان اشاره کرد.

وی اضافه کرد: متأسفانه در کشور ما، به دلیل میزان بسیار بالای تصادف‌های جاده‌ای و حوادث طبیعی، همراه داشتن ترکیبات هموستاتیک، امری لازم و ضروری است. مطابق تحقیقات انجام شده، تاکنون در کشور از کائولن فراورده‌ای برای انعقاد خون تهیه نشده است. از سوی دیگر، محصولات تولیدی در کشور برای این منظور، بسیار محدود و اندک هستند.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در این تحقیق، هدف ما تهیه و تولید یک محصول با ترکیباتی بود که کمترین تأثیر جانبی مضر را داشته و درعین حال کارآمد و اثربخش بوده و البته قیمت مقرون به صرفه داشته باشد.

وی تصریح کرد: تولید یک فراورده هموستاتیک مؤثر، کارآمد، با قیمت مناسب که در حوادثی نظیر تصادف‌های جاده‌ای، اتفاقات پیش‌بینی نشده و نیز در مخاطرات طبیعی موجب نجات جان فرد مصدوم شود، هدف مهم و اصلی ما در انجام این طرح بوده است.

درخشان در پایان خاطر نشان کرد: برای ساخت اسفنج‌های این فراورده، نیاز به تجهیزات داشتیم که با توجه به کمبود تجهیزات، بخشی از آن را توانستیم انجام دهیم. این در حالی است که تاکنون زخم‌پوشی با این ویژگی‌ها، در داخل کشور تولید نشده است و این محصول می‌تواند یک قدم بزرگ به سمت خودکفایی و تولید زخم‌پوش‌های با کیفیت برای هموستاز باشد.