طراحی نقشه جامع برای مدیریت ورزش سالمندان

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، توجه به اقشار مختلف جامعه و نیاز‌های آنان از جمله موارد مهمی است که در تحقیقات پژوهشگران نیز به آن پرداخته می‌شود. بنیاد ملی علم ایران نیز با هدف رفع نیاز‌های جامعه، از این طرح‌ها حمایت می‌کند.

«نقشه جامع مدیریت ورزش سالمندان» عنوان طرحی است که مهتاب خان‌محمدی در قالب رساله دکتری با راهنمایی مرتضی دوستی پاشاکلائی به انجام رسانده و بنیاد ملی علم ایران نیز از این طرح حمایت کرده است.

خان‌محمدی درباره شکل‌گیری ایده این طرح گفت: در موضوع مدیریت، به سالمندان و کاهش عوارض ناشی از سالمندی، به خوبی پرداخته نشده است. علاوه بر این، به ورزش در سالمندی، به دلیل ترس از مشکلات ناشی از ورزش غلط، اهمیت زیادی داده نمی‌شود. همین چالش‌ها باعث شد تا من برای رساله دکتری به این موضوع علاقه پیدا کنم و تحقیقات خود را روی آن متمرکز کنم.

وی در ادامه گفت: بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت هر فرد بالای ۶۰ سال سالمند تلقی می‌شود و در حال حاضر کشور ایران، مرحله انتقال ساختار سنی جمعیت از جوانی به سالخوردگی را تجربه می‌کند و این در حالی است که فقط حدود ۸. ۲ درصد جمعیت کشورمان را سالمندان تشکیل می‌دهند و این میزان سهم کمی از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده است؛ اما افزایش سرعت رشد جمعیت سالمند در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور در سال‌های آینده، لزوم برنامه‌ریزی آینده‌نگر برای کنترل مسائل مربوط به این گروه را یادآوری می‌کند.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: مسلماً پیری بخشی اجتناب ناپذیر از زندگی انسان است و پدیده سالمندی نتیجه سیر طبیعی زمان است که منجر به تغییرات فیزیولوژیکی، روانی واجتماعی می‌شود. وجود تفاوت در کیفیت زندگی سالمندان کشور‌های پیشرفته و کشور‌های درحال توسعه می‌تواند ناشی از آمادگی کشور‌های پیشرفته در مواجهه با چالش‌های ناشی از سالمندی جمعیت باشد؛ درحالی که کشور‌های درحال توسعه از این پدیده و پیامد‌های بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی آن آگاه نیستند؛ بنابراین، برنامه از پیش‌تدوین‌شده‌ای نیز برای مواجهه با این وضعیت ندارند.

وی تصریح کرد: همکاری سازمان‌ها و تشکیلات رسمی برای حمایت از سالمندان در جهت بهبود کیفیت زندگی سالمندان رکن اصلی در برنامه‌ریزی سازمان‌ها برای قشر سالمند محسوب می‌شود. ورزش در سالمندان از اهمیت زیادی برخوردار است و لازم است که افراد مسن سعی کنند فعال بمانند تا از عواقب بی‌تحرکی دور بمانند.

خان‌محمدی اضافه کرد: فعالیت ورزشی در سالمندان، گذشته از اینکه موجب حفظ تحرک و استقامت و کاهش بروز بیماری‌ها می‌شود، باعث نشاط و ایجاد نیروی جوانی و همچنین برخورداری از یک زندگی سالم می‌شود. ورزش در سالمندان به افزایش تراکم استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان، افزایش متابولیسم بدن، افزایش تعادل بدن، بهبود عملکرد ریوی، بهبود خود باوری و ایجاد حس استقلال، ایجاد حس اجتماعی یا احساس تعلق‌داشتن نیز کمک می‌کند.

وی ادامه داد: همچنین با افزایش سن، اختلال عملکرد جسمانی بیشتر می‌شود و اثر منفی آن بر توانایی حفظ استقلال، نیاز به کمک را افزایش می‌دهد که این امر می‌تواند در کاهش کیفیت زندگی سالمندان مؤثر باشد. بر اساس آنچه گفته شد، باید بیشتر از قبل به این نکته پرداخت که در حال حاضر ورزش کشور دچار خلأ در زمینه ورزش سالمندی است.

این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: با وجود اهمیت ورزش در گروه سالمند و جلوگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها و همچنین با افزایش جمعیت سالمند در کشورمان ایران و نبود برنامه جامع در جهت توجه به این گروه حساس، وجود چنین برنامه‌ای که در این طرح به آن پرداخته شد، برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر جهت مواجهه با ورزش گروه سالمندان احساس می‌شد. در نتیجه در این پژوهش محقق به دنبال ایجاد یک برنامه جامع جهت توجه بیشتر به ورزش سالمندان بود.

وی درباره اهداف انجام این طرح گفت: شناسایی حوزه‌ها مؤثر بر توسعه ورزش همگانی در بین سالمندان کشور، شناسایی زیرساخت‌های مؤثر بر توسعه ورزش همگانی در بین سالمندان کشور، شناسایی نهاد‌های متولی در توجه به ورزش همگانی سالمندان و شناسایی نقش رسانه‌های جمعی در توجه به ورزش سالمندی از اهداف انجام این طرح بود و من در این طرح تحقیقاتی به دنبال تدوین نقشه جامعه‌ای جهت مدیریت بهتر ورزش سالمندان در بخش ورزش کشور بودم تا با نوشتن طرحی کامل و جامع برای مدیریت ورزش سالمندان، به این قشر از جامعه کمک کنم.

خان‌محمدی در پایان خاطر نشان کرد: نتیجه این طرح برای سازمان‌های متولی سیاست‌گذاری هم ارسال شده است تا بتوانند از آن در برنامه‌ریزی برای سالمندان استفاده کنند.