از لوازم توسعه پایدار کشور، مدیریت جریان ترویج علم است

کشورهای در حال توسعه برای دستیابی به توسعه پایدار ناگزیر به طی کردن مراحلی مختلفتی هستند بر این اساس کشور عزیزمان ایران برای رسیدن به توسعه پایدار بر پایه دانش‌بنیان در حال طی کردن یک مسیر جدی است. با توجه به اینکه در ایران منابع لازم برای دست‌یابی به چنین توسعه‌ای فراهم است، با مدیریت و سیاست‌گذاری درست برای هر بخش می‌توان به بهره‌وری بهینه دست یافت.

مدیریت کارآمد و مجهز به علم و دانش از ضروریات این امر است و همچنین برای تولید علم و ترویج آن می‌بایست برنامه‌ریزی و بسترسازی کرد. همچنین باتوجه به اینکه موضوع ترویج علم از گستردگی بسیاری برخوردار بوده و از اساسی‌ترین نیازها برای رسیدن به توسعه پایدار، مؤلفه اقتصاد است.

فعالان و موثرین حوزه ترویج علم باید با شناسایی نیازهای علمی موجود در کسب و کارهای بومی و منطقه‌ای و ظرفیت‌های بالقوه و بالفعلی که قادر به پاسخگویی به این نیازها و ایجاد حلقه وصلی بین علوم موجود و عموم مردم جامعه هستند،.

ترسیم نقشه جامعی از نیازها و ظرفیت‌های کسب و کارهای موجود در مناطق چندگانه کشور جهت فراهم‌آوردن مقدمات لازم برای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری‌های کلان و همچنین تبیینی از شبکه کسب و کاری کشور را به انجام برساند.

برای تحقق سیاست‌گذاری‌های مذکور در حوزه ترویج علم و فناوری چهار گام اساسی وجود دارد که امید است پرداختن به این گام‌ها منجر به تقویت و مدیریت جامع جریان ترویج علم در کشور شود.

گام اول: بسترسازی

مقصود از بسترسازی انجام رسالت‌ها و مأموریت‌های ویژه و حمایت بالادستی در حوزه ترویج علم است که بستر کلی جهت گسترش جریان ترویج علم در کشور را فراهم می‌آورد. سازمان‌های ذی‌ربط می‌بایست به شناسایی و حل مشکلات مروجان علم، کسب مجوزهای بالادستی، حمایت از فعالیت‌های ترویجی و ترسیم زمین و اطلس جامع ترویج علم کشور پرداخته و فضای لازم جهت گسترش این مهم در جامعه را فراهم آورند.

گام دوم: الگوسازی

مقصود از الگوسازی، تدوین و تألیف بسته‌های جامع محتوایی برای علاقه‌مندان به فعالیت در حوزه ترویج علم است به گونه‌ای که خلاء محتوایی پیش‌روی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی حل شده و مجموعه‌های گوناگون در سرتاسر کشور بتوانند از بسته‌های محتوایی ترویج علم استفاده کنند.

گام سوم: مدل‌سازی

در مدل‌سازی سازمان‌ها و مجموعه‌های خصوصی و دولتی باید از هر یک از پکیج‌های الگویی تدوین شده، یک مدل واقعی به عنوان پایلوت و نمونه اولیه در کشور ایجاد کرده و بستر لازم جهت اعتماد سایر سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را از طریق ابزارهای رسانه‌ای فراهم آورند.

گام چهارم: جریان‌سازی

مقصود از جریان‌سازی موج آفرینی مردمی، همراه‌سازی ظرفیت‌های مجموعه‌های خصوصی و دولتی و جذب سرمایه از خیرین و اوقاف علمی برای توسعه خودجوش ترویج علم در کشور و هدایت این جریان توسط خود مردم است.

یادداشت: محمدامین مؤمنی؛ سرپرست توسعه توانمندی و استعدادیابی