تلاش برای افزایش صادرات محصولات کشاورزی با بهبود باغداری

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، حل مشکلات صنعت کشاورزی و باغداری یکی از اولویت‌های پژوهشی در بنیاد ملی علم ایران است و به همین منظور هم از طرح‌های تحقیقاتی در این حوزه حمایت‌های زیادی در این نهاد صورت می‌گیرد.

«بررسی مورفولوژی و مولکولی اثر دانه گرده بر اندازه میوه بادام» عنوان طرحی است که مرجان جعفری با راهنمایی بهروز شیران به انجام رسانده و بنیاد ملی علم ایران هم از این طرح حمایت کرده است.

جعفری با مدرک دکتری تخصصی مهندسی کشاورزی - علوم باغبانی فیزیولوژی و اصلاح درختان میوه از دانشگاه شهرکرد درباره این طرح توضیح داد: با توجه به اینکه در شهرکرد، بیشتر زمین‌ها زیر کشت بادام است، نیاز به بررسی مشکلات کشت و برداشت این محصول و بررسی مشکلاتی نظیر ناسازگاری احساس می‌شد. سلامت و اندازه میوه‌ها در زمان برداشت هم یکی دیگر از دغدغه‌های کشاورزان در این مناطق است که به همین منظور، بررسی‌های لازم را در این تحقیق انجام دادیم.

وی افزود: در میان محصولات خشکباری، مغز بادام به‌دلیل اهمیت تغذیه‌ای بالا از جایگاه اقتصادی مهمی برخوردار است و از آن‌جایی که یکی از معیارهای بازار پسندی مغز بادام مربوط به اندازه آن است لذا اندازه بذر از مهمترین فاکتورهای مؤثر بر عملکرد باغبانان است.

این محقق و پژوهشگر در ادامه گفت: به همین جهت، بررسی‌های زیادی برای بهبود و اصلاح این محصول صورت گرفته است. در نتایج برخی از این مطالعات بر استفاده از پدیده زنیا یا همان اثر دانه‌گرده بر ویژگی‌های بذر در افزایش اندازه مغز بادام تاکید شده است.

وی در ادامه بیان کرد: باتوجه به صفت خودناسازگاری و نیاز به ارقام دیگر جهت گرده‌افشانی بادام، متخصصان اصلاح درختان میوه از دانه گرده ارقام با صفات مطلوب به‌ویژه اندازه بزرگ میوه جهت گرده‌افشانی ارقام تجاری استفاده می‌کنند که نتیجه آن، ژنوتیپ یا رقم با اندازه بذر بزرگتر بوده است.

جعفری تصریح کرد: با این وجود تاکنون مطالعه‌ای در مورد شناسایی ژن‌های مؤثر بر نمو و اندازه میوه و بررسی نقش کنترلی این ژن‌ها از طریق والد پدری یا مادری صورت نگرفته است. حال آنکه یکی از مهمترین اهداف اصلاحی در گیاهان افزایش عملکرد است که شامل دو فاکتور اصلی تعداد و اندازه است. با توجه به اینکه قسمت خوراکی بادام یعنی مغز آن، اهمیت زیادی دارد لذا هدف اصلی این طرح قرار گرفته است.

وی در پایان خاطر نشان کرد: از چالش‌های موجود در انجام این طرح می‌توان به مشکلات آنالیز و نبود امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی اشاره کرد. به دلیل نبود دستگاه در ایران، تعدادی از آنالیزهای این طرح در کشور کره جنوبی انجام شد و در مقطعی از تحقیق نیز ما نیاز به اینترنت پر سرعت و سیستم پر قدرت داشتیم که چون در کشور موجود نبود، ناچار شدیم این فرایند را هم در اسپانیا به انجام برسانیم. با توجه به این مسائل، روند افزایشی دلار هم به مشکلات ما دامن زد و تحقیق را خیلی سخت‌تر می‌کرد اما با تمام این مسائل، توانستیم از این تحقیق، نتایج مورد قبولی دریافت کنیم.