مرجعیت علمی به معنای حرکت در مسیر دانش و انتشار مقالات در مجلات معتبر است

به گزارش روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، حسین افشین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور یکشنبه شب ۲۰ آبان در مراسم تقدیر از برگزیدگان نهمین دوره سرآمدان علمی ایران که در هتل اسپیناس برگزار شد، ضمن تبریک روز علم، گفت: بدون شک علمی که در خدمت توسعه و رفاه مردم باشد و از دانشگاه بیرون آمده باشد مفید است. پایه‌گذاری جایزه سرآمدان علمی کشور از سال ۱۳۹۴ توسط معاونت علمی انجام شده است که امسال به لحاظ ساختاری، سال اولی است که اجرای این برنامه به بنیاد ملی علم ایران اختصاص داده شده است. تاکنون به‌واسطه برنامه سرآمدان علمی ایران در دوره‌های مختلف از تعداد ۲۰۰ یا حداقل ۱۰۰ نفر پژوهشگر تقدیر شده و با اینکه شاخص‌ها هم تغییری نکرده است، امسال در برنامه سرآمدان علمی ایران تعداد برگزیدگان به ۵۷ نفر رسیده است.

وی تأکید کرد: این اتفاق یک زنگ خطر برای جامعه علمی و مرجعیت علمی کشور است و در واقع یک وضعیت زرد است زیرا این وضعیت انتشار مقالات پژوهشگران شاخص در مجلات برتر با یک سیر نزولی همراه بوده است که این به طور حتم نیازمند عارضه‌یابی است.

پرهیز از تغییر دیدگاه در انتشار مقالات

معاون علمی، فناوری‌و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور در ادامه بیان کرد: دلیل این اتفاق تغییر دیدگاه‌ها نسبت به تولید مقالات علمی است چرا که برخی از افراد معتقدند نتایج مقالات باید به اثربخشی در بخش‌های مختلف منجر شود. این دیدگاه موجب شده تا شاهد کاهش انتشار مقالات در مجلات علمی باشیم البته مقصر اصلی این سیر نزولی دانشگاه‌ها نیستند و این موضوع متوجه دولت است.

مرجعیت علمی یعنی حرکت در مرز‌های دانش

وی اضافه کرد: در زمینه انجام تحقیقات چندین مسیر وجود دارد، یکی از این مسیر‌ها، مرجعیت علمی است. مرجعیت علمی به معنای حرکت در مرز‌های دانش و انتشار مقالات در مجلات معتبر علمی است و مسیر‌های دیگر آن تولید فناوری و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان است.

افشین تصریح کرد: مسیر مرجعیت علمی یک جریان است که با تولید علم در مرز دانش‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، کوانتوم، پلاسما، میکروالکترونیک و کرایوژنیک شروع می‌شود. مرجعیت علمی یعنی اهمیت دادن به مرز‌های دانش و این در حالی است که تجهیزات دانشگاه‌های کشور در سطح جهانی نیست.

وی نسبت به بی‌اهمیت جلوه دادن انتشار مقالات در مجلات معتبر، انتقاد کرد و گفت: وقتی منبع انتشار علم مسدود می‌شود، ما جلوی مرجعیت علمی را گرفته‌ایم؛ ازاین‌رو ما در معاونت علمی درصدد هستیم که توجه ویژه‌ای به دانشگاه‌ها داشته باشیم و محل این توجه در بنیاد ملی علم ایران است.

اختصاص ۸۰ درصد گرنت‌های معاونت علمی به بنیاد ملی علم ایران

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با اشاره به فعالیت‌های بنیاد ملی علم ایران ادامه داد: بودجه بنیاد ملی علم ایران، سه برابر شده است. معاونت علمی در قالب فراخوان‌، گرنت‌هایی به اساتید پرداخت می‌کند که البته ۸۰ درصد گرنت‌ها به فراخوان‌های این بنیاد اختصاص داده شده است و هر طرح تا سقف ۵ میلیارد تومان حمایت می‌شود. همچنین حمایت از پایان‌نامه‌های دکتری، بخش دیگری از حمایت‌های معاونت علمی و بنیاد ملی علم است. حمایت‌ها برای پایان‌نامه‌های دکتری در سطوح مختلف در ۶ حوزه دو برابر شده است. این ۶ حوزه شامل زمینه‌های هوش مصنوعی، میکروالکترونیک، کوانتوم، پلاسما، کرایوژنیک و امنیت سایبری است.

افشین اضافه کرد: البته باید داوری‌های پایان‌نامه‌ها تسریع شود و برای این منظور هزینه داوری پروژه‌ها نیز سه برابر شده است.

راه‌اندازی آزمایشگاه ملی تحقیقاتی

همچنین معاون علمی رئیس جمهور از تأسیس آزمایشگاه ملی تحقیقاتی خبر داد و تصریح کرد: ما در کشور و براساس نیاز، مرکز آزمایشگاهی ملی تحقیقاتی در سطح بالا ایجاد و تجهیز می‌کنیم و معاونت علمی برای راه‌اندازی این مرکز آزمایشگاهی سرمایه‌گذاری خوبی خواهد داشت. این مرکز آزمایشگاهی مجهز به تجهیزات آزمایشگاهی مدرن در حوزه‌های علوم پایه و همچنین رشته‌های میکروالکترونیک و سایر رشته‌ها خواهد بود و اکنون در فاز جانمایی است اما تلاش می‌کنیم که یک آزمایشگاه در شأن نخبگان کشور ایجاد کنیم.

افشین در پایان خاطر نشان کرد: همچنین در کنار این اقدامات، ‌امشب سه دانشگاه برتر معرفی می‌شوند که به عنوان سه دانشگاه اول به آن‌ها گرنت خاص به ارزش پنج میلیارد تومان اعطا می‌شود تا این دانشگاه‌ها در نمایشگاه ایران‌ساخت، تجهیزات آزمایشگاهی مورد نیاز خود را خریداری کنند.