رزین‌های دندانی ضدباکتری ساخته شد

این طرح پژوهشی را محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام دادند و در آن برای نخستین بار از ماده زیست فعال تیمول به عنوان عامل ضدباکتری با خواص مناسب در تهیه رزین‌های دندانی استفاده کردند.

تهیه رزین‌های دندانی ضد باکتری برپایه ماده زیست فعال گیاهی تیمول و مقرون به صرفه، القای خاصیت ضد باکتری در رزین‌های دندانی بدون افت خواص فیزیکی - مکانیکی و حفظ ثبات رنگ رزین‌های دندانی در حضور تیمول و عدم تغییر رنگ آنها از جمله اهداف انجام این طرح است.

همچنین علی رغم پیشرفت‌های روز افزون در زمینه بهداشت دهان و دندان، همچنان تعداد زیادی از  افراد از پوسیدگی‌های ثانویه در دندان‌های ترمیم شده خود رنج می‌برند. رشد و فعالیت باکتری‌ها در محل ترک‌های ایجاد شده در مرز مواد ترمیم کننده و دندان و همچینین ترک‌های موجود در توده مواد دندانی دلیل اصلی پوسیدگی‌های ثانویه است. پوسیدگی‌های ثانویه در مراحل اولیه فاقد علایم لازم برای شناسایی است و معولا بدون نشانه‌های ظاهری پیشرفت می‌کنند و در نتیجه در اکثر مواقع پوسیدگی‌های ثانویه زمانی تشخیص داده می‌شوند که پیشروی زیادی کرده‌اند و مستلزم جایگزینی کامپوزیت و صرف هزینه مجدد است.

بنابراین پیشگیری از تشکیل بیوفیلم باکتریایی در سطح دندان و همچنین محل ترک‌ها برای کنترل و جلوگیری از پوسیدگی‌های ثانویه ضروری به نظر می‌رسد. استفاده از مواد دندانی با خاصیت ضد باکتری یکی از کاربردی‌ترین روش‌های ممانعت از رشد و تکثیر باکتری‌ها در سطح دندان است. با این وجود حفظ خواص فیزیکی- مکانیکی مطلوب مواد دندانی بعد از افزودن مواد ضدباکتری، مهمترین چالش فرا روی استفاده از مواد دندانی ضد باکتری است.

 از آنجائیکه در تهیه مواد دندانی ضد باکتری، نوع و ساختار ماده ضد باکتری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، در این طرح گونه جدیدی از مواد دندانی بر پایه عصاره زیست فعال گیاه آویشن  با نام تیمول تهیه شد که ضمن داشتن خواص مطلوب نظیر خاصیت ضد باکتری و زیست سازگاری قابل توجه، انحلال پذیری مناسب در  رزین‌های متاکریلاتی دندانی برای تهیه رزین‌های دندانی ،خواص فیزیکی- مکانیکی مطلوب و جذب آب کم داشته باشند.

بنابراین همواره از دهه‌های گذشته تهیه مواد دندانی با خاصیت ضد باکتری هدف مطالعات بوده است. مواد ضد باکتری مورد استفاده در مواد دندانی باید علاوه بر ممانعت از رشد باکتری‌ها، زیست سازگاری مناسب داشته باشند. همچنین ماده ضد باکتری ایده آل برای کاربرد در مواد دندانی باید اختلاط مناسبی با رزین‌های دندانی داشته و سبب افت خواص فیزیکی-مکانیکی مواد دندانی نشود.

از سوی دیگر، از آنجایی که تطابق رنگ مواد دندانی با ساختار دندان از اهمیت به سزایی برخوردار است، بنابراین مواد ضد باکتری مناسب برای کاربرد های دندانی، موادی هستند که منجر به تغییر رنگ قابل توجه مواد دندانی نشوند و ثبات رنگ آنها در حین فرآیند پلیمریزاسیون و همچنین در محیط دهان حفظ شود.

با توجه به توضیحات فوق، در این طرح تهیه و ارزیابی رزین‌های متاکریلاتی بر پایه ماده زیست فعال طبیعی تیمول به عنوان ماتریس ضد باکتری ترمیم کننده دندان پیشنهاد شد. ماده تیمول که از مشتقات گیاه آویشن است علاوه بر القای خاصیت ضد اکسیداسیونی و ضد باکتریایی قوی، زیست سازگاری مناسبی دارد. علاوه بر این، تیمول به واسطه ماهیت ساختاری و خصلت هیدروفوب بودن، انحلال پذیری مناسبی در رزین‌های دندانی دارد و افزودن آن به مواد دندانی منجر به افزایش جذب آب نمونه‌ها نمی‌شود و در نتیجه خواص فیزیکی-شیمیایی مواد دندانی در محیط مرطوب دهان تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند.